1e Week op de Medical Ward

Hallo allemaal,
Hier nog een berichtje uit Ghana. Deze week was mijn eerste stageweek op de Medical Ward: de volwassenen afdeling. Mannen en vrouwen liggen hier gescheiden. En we hebben ook een aparte kamer voor mensen met koorts of een infectie.
Ik vond mijn eerste stagedag best wel weer spannend. Drie weken is best kort op één afdeling. Dan ben je net gewend aan je team en het werk dat je doet, en dan ga je weer naar een volgende afdeling. Ik was vooral benieuwd naar het team. Maar toen Niek en ik op de afdeling kwamen keek niemand op of om. Niek heeft ons even geïntroduceerd en verteld dat wij de nieuwe studenten waren.

Meteen na het voorstelrondje was er wat te doen: de overdracht van de nachtdienst naar de dagdienst. We liepen met alle nachtdiensten én dagdiensten ons eerste rondje langs de patiënten. Ze dragen over in het Engels, dus dat is erg fijn. Zo kunnen we grotendeels verstaan wat ze zeggen. Langzaam werd het ons duidelijk waarvoor de patiënten hier lagen. Toen de overdracht klaar was werden we meteen aan het werk gezet. We mochten de bedden en nachtkastjes poetsen. Ik vroeg nog hoe vaak ze alles poetsten. Onze collega zei dat dat iedere dag gebeurd. Maar ik denk niet dat dat klopt want op sommige nachtkastjes lag wel zo’n dikke stoflaag!

Na het poetsen hadden we even een half uurtje niets te doen. Maar rond 09.30 uur kwam de arts. Hij kwam voor de grote visite. Hoppa, weer met alle verpleegkundigen een rondje langs de patiënten! De arts bekeek de patiënten erg goed vond ik. We mochten altijd vragen stellen als we die hadden. Daar maakten we dus ook goed gebruik van. Ik kwam erachter dat deze arts echt wel weet waarover hij praat. (Later begreep ik ook dat hij in Parijs en Amerika stages heeft gelopen. Hij zal wel uit een rijke familie komen, want het is toch zeldzaam: een Ghanees die buiten Ghana geweest is.)

Dr. Lassie (zo heet de dokter) vertelde dat het probleem van dit ziekenhuis is dat ze niet ín de patiënt kunnen kijken. Hij bedoelde hiermee dat ze geen röntgen, MRI of CT scan kunnen maken. Ze kunnen geen bronchoscopie, colonscopie of andere scopieën doen om te onderzoeken wat de patiënt van binnen precies mankeert. Een arts kan hier eigenlijk hetzelfde als de verpleegkundige: observeren en aan hand daarvan een standaard protocol uitkiezen en dat volgen. Dit houd meestal in dat de patiënt een aantal pillen krijgt. Maar je snapt wel dat dus lang niet bij alle patiënten een goede diagnose gesteld word en al helemaal niet altijd een goede behandeling! Sterker nog, sommige patiënten met vage symptomen zijn dus meteen ten dode opgeschreven.

Ik heb deze eerste dag vooral goed rond gekeken met mijn handen op mijn rug. Ik zag een patiënt die rare happen uit zijn voet had. Hij had schijnbaar een ongeluk gehad nog vóór wij geboren waren en sommige wonden waren wel al genezen, maar andere nog steeds open! We zagen patiënten die er zo slecht aan toe waren dat Niek en ik nu al zeiden: ‘die patiënt die gaat hier gewoon dood’. We zagen een patiënt met een gigantische ascites buik. (Erg veel vocht in de buik.) Deze man had leverfalen. Hij moest eigenlijk een levertransplantatie krijgen. Maar dat kennen ze in Ghana niet. Telkens als hij nu zo’n dikke buik van het vocht heeft komt hij naar het ziekenhuis en dan puncteert dr. Lassie zijn buik. Hij steekt er een infuusnaald in en laat het vocht uit de buik weglopen in een katheterzak. Dit is helaas voor deze man alleen symptoombestrijding.

Na deze stagedag moest mijn beeld van deze afdeling nog een beetje gevormd worden. Ik wist niet zo goed wat ik ervan vond. Deze avond kreeg ik van het ene op het andere moment gigantische buikkrampen. De rest van de avond heb ik naar de toilet kunnen rennen voor diarree… Ik ben maar vroeg naar bed toe gegaan, misschien helpt slapen wel. Maar helaas, de volgende ochtend was het nog precies hetzelfde. Ik ben thuis gebleven van stage want ik voelde me echt beroerd. Deze avond zouden we eigenlijk met de andere Nederlandse studenten in Kpando gaan uit eten. Voor het eerst weer pizza sinds ruim een maand! Maar ook dat ging hem voor mij niet worden. Carlijn en Willemijn zijn met mij thuis gebleven in het huisje. De anderen hebben voor ons een pizza meegenomen die ik de volgende ochtend lekker heb opgepeuzeld!

Toen ik donderdagochtend weer vroeg wakker was, was de buikpijn en diarree minder. Omdat ik lang niet zo beroerd meer was als gisteren en echt geen behoefte had aan nog een dag niks doen in het huisje, ben ik toch stage gaan lopen. We wonen op het ziekenhuis terrein, dus als het niet zou gaan was ik zo thuis.
Om 07.30 uur gingen we naar het ziekenhuis. Eerst wordt er altijd gezongen en gebeden. Een verpleegkundige zei dat wij vandaag mochten zingen en bidden. Oei, dat hadden we niet verwacht. Welk liedje moesten we toch zingen?! We zijn begonnen met: ‘Ik zag twee beren, broodjes smeren, ow het was een wonder!’ Maar omdat dit een vrij kort liedje was moesten we er nog eentje zingen. Toen hebben we van Guus Meeuwis, ‘Er is een nacht’, gezongen. Eigenlijk was dat schandalig: we moesten een liedje zingen dat te maken had met ons geloof. En dan zingen wij eerst een kinderliedje dat over broodjes smeren gaat, en daarna ‘Er is een nacht’. Maargoed, dit was het eerste liedje dat in ons opkwam én wat we allemaal uit ons hoofd kende, en ten slotte kunnen ze toch geen Nederlands verstaan in Ghana!
Toen we dachten dat we klaar waren moesten we ook nog een gebed opzeggen. We hebben het ‘Onze Vader’ maar gedaan. En zelfs toen viel de helft af en toe stil omdat we af en toe een regel kwijt waren. Maar ze vonden het geweldig! We kregen een groot applaus na deze slechte vertoning. Achteraf vond ik het ook geweldig. Goed begin van de dag.

Na het gebed en de toespraak van Charles gingen we naar onze afdeling. Weer eerst de overdracht van de nacht- naar de dagdienst. Daarna dacht ik: we gaan vast bedden en nachtkastjes poetsen. Nee, vandaag gingen we bedden opmaken. Zie je wel dat ze niet iedere dag die bedden poetsen! En wat zien die matrassen er hier uit! Gescheurd en vies. De lakens waren veel te kort voor de matrassen en zagen er ook niet goed schoongewassen uit. Na het opmaken van de bedden kwam dokter Lassie voor de artsenvisite. Verschillende patiënten hadden in Kpando een longfoto moeten laten maken. We hebben deze samen met dr. Lassie bekeken. Hij legde uit wat je kon zien op de foto. Als een patiënt een röntgenfoto moet laten maken, moet deze op eigen gelegenheid naar Kpando (stad in de buurt) om daar een foto te laten maken. Stel dat een patiënt hier dus te ziek voor is, heeft deze pech. Stel dat een patiënt hier geen geld voor heeft, is het ook helaas. Ook zag ik vandaag heel goed dat patiënten hier erg afhankelijk zijn van hun familie. Zo lag er een man met een TIA, inmiddels was dit een CVA geworden. (Maar ik geloof niet dat ze die term hier kennen.) Deze man werd in de hoek van de kamer gelegd en verder niet naar omgekeken door verpleegkundigen. Er zat een familielid naast die de man ook maar liet liggen. In Nederland proberen we patiënten met een CVA juist in de eerste periode goed te prikkelen. We blijven met deze patiënten bezig omdat ze daardoor misschien weer functies terug krijgen of kunnen overnemen. Met deze man werd niets gedaan. Hij reageerde ook nog zelden. In Ghana zorgt de familie voor het eten en de verzorging van de patiënt. Deze man stonk enorm naar urine, maar hij werd niet verzorgd. Je zult wel begrijpen dat ook deze stagedag erg indrukwekkend was!

In de middag moesten er boodschappen gedaan worden. Ik ben met Niek en Sofie naar Kpando gegaan. Het was grote markt op de markt. Dit betekende dat er erg leuke stofjes waren voor een leuk prijsje. Ik heb twee mooie groene stoffen uitgekozen. Het is erg leuk om daar kleren van te laten maken, helemaal op maat. We zijn ook langs een souvenir winkeltje gelopen. Hier waren allemaal dingen van hout te koop: maskers, houten beeldjes, kistjes, schalen, en nog veel meer echt Ghanese dingen. Ik heb wat leuke dingen gekocht om mee te nemen voor mijn ouders, broertje, zusje en vriend. Wat is dat leuk om te bedenken waar ik bijvoorbeeld mijn broertje en zusje blij mee kan maken. Jullie lezen dit vast, word maar vast nieuwsgierig want ik heb hele leuke dingen in gedachten! ;)

Vrijdag was het weer weekend. Ilse, Carlijn en ik zijn deze ochtend met een aantal verpleegkundige het dorp in geweest om kleine kinderen te bezoeken. De verpleegkundigen doen dit iedere vrijdag. Ze lopen een rondje door het dorp en kloppen aan bij huizen waar kleine kinderen wonen. Op deze manier houden ze een goede band met de mensen (erg belangrijk, want de gemiddelde Ghanees trekt veel te laat aan de bel en komt dus veel te laat naar het ziekenhuis). Maar ze zien ook vroegtijdig of kinderen goed opgroeien en of ze gezond zijn. Ilse, Carlijn en ik zijn met deze verpleegkundigen het dorp ingegaan en hebben onze gesponsorde babykleertjes meegenomen. Deze hebben we uitgedeeld. We hadden twee rugzakken vol kleertjes en konden dus meerdere setjes aan één ouder geven. Het was echt super leuk om deze mensen zo blij te maken! Ik heb ook verschillende baby’s in mijn handen gehad. Erg leuk. Maar waar kwamen we toch terecht! Ongelofelijk, mensen hier wonen in huisjes zoals wij bij Maranatha hadden…! Echt heel arm. Ik had wel in de gaten dat mensen arm zijn, en in feite was ik daar ook wel weer wat aan gewend. Maar als je dan door het dorp wandelt en echt op de binnenpleintjes komt van de gewone bevolking, schrik je toch weer van wat ik zie. Huisjes van leem. En als je dan naar binnen kijkt staat er gewoon helemaal niets. Geen meubels, helemaal niets. De mensen leven in principe buiten, ze koken bijvoorbeeld op een grote heksenketel boven een vuurtje. Als we van de kinderen foto’s gemaakt hadden probeerde ik af en toe stiekem de binnenplaatsjes ook op de foto te zetten.

In de middag zijn we met z’n 5en (Niek was naar Accra voor het verlengen van zijn visum) naar Kpando gegaan. We zijn lekker de toerist uit gaan hangen. Hebben over de markt gelopen met onze fotocamera en aan een aantal mensen op de markt gevraagd of we een foto van ze mochten nemen met hun eigen gemaakte kraampje. De mensen hier zijn het niet gewend om op de foto te staan en vonden het dus erg gaaf om zichzelf op de foto terug te zien! Zo apart dat sommige mensen helemaal enthousiast worden als je na het maken van een foto, de foto via het schermpje laat zien. Het kwartje was inmiddels ook gevallen dat mensen hier amper hun eigen spiegelbeeld zien. Zoveel ramen hebben ze hier nu ook weer niet en alleen de rijken hebben een spiegel thuis. Het zijn kleine dingen, maar ineens besef je zoiets. We zijn met z’n allen wat gaan drinken bij een cafeetje en daarna naar de kerk van de stad gegaan. Hij was van buiten erg mooi, maar van binnen nog mooier! Het was net een westerse kerk, alleen dan met mooiere kleuren. De binnenkant van de kerk was licht blauw en er waren grote ramen met gekleurd glas (geen glas in lood natuurlijk) in de vorm van kruizen. Ik heb er hele mooie foto’s van kunnen maken. Het is duidelijk dat de mensen hier veel geld aan de kerk geven. Na de kerk zijn we doorgelopen naar het souvenir winkeltje waar Niek, Sofie en ik gisteren ook geweest waren. Weer heb ik wat leuke dingen gekocht. Nee, mijn koffers zijn niet veel leger op de terugreis als ze waren op de heenreis! ;)
’s Avonds hebben we gezellig wat gekaart. Ik word er steeds beter in! We houden een wedstrijd: Toernooi Le Afrika. Het ziet er niet naar uit dat ik ga winnen, maar ik boek vooruitgang!

Zaterdag zijn we naar een dorpje gegaan waar ze stoffen weefden. Dat was erg leuk! We kwamen bij een grote schuur en daarbinnen zaten de wevers aan een erg creatief zelf gemaakt ‘apparaat’ te weven. Touwtjes waren gespannen van de ene kant van de schuur naar de andere en via andere touwtjes die tussen de tenen vastgehouden waren bewogen wéér andere touwtjes zodat er een mooi patroon kwam. Een soort plankje duwde het geheel weer aan. De mensen hadden er een vliegensvlug tempo in zitten. Het zag er erg gaaf uit. Wij mochten ook een keer proberen. Dat vond ik erg leuk! In het begin ging het niet zo snel, maar op een gegeven moment had ik door hoe het werkte en toen ging het sneller. Toen we weg gingen heb ik een lap geweven stof gekocht. Dat leek mij erg leuk als herinnering.
Onderweg in de trotro naar huis zaten Ilse en ik samen voorin. Onze stoelen zaten op de motor. In een trotro zit de motor namelijk naast de chauffeur, dus onder onze stoelen. Ten eerste werden onze stoelen dus erg onaangenaam warm. Dat is meestal als je voor in een trotro zit, vaak heeft een trotro geen koelvloeistof meer. Zegmaar al het extra dat bij de motor hoort is eruit gehaald omdat het niet meer functioneerde en toch rijden deze nog rond. Maar bij deze trotro was het wel erg kritiek. Hij maakte een ongewoon geluidje en ineens hoorde Ilse en ik een harde klap die goed voelbaar was door onze stoel. Ik schrok me kapot! Ilse zei nog: ‘En nu doet hij het niet meer!’. Er kwam wat rook de trotro in vanuit onze stoelen. Ik zei meteen tegen de chauffeur dat hij moest stoppen omdat ik eruit wilde. Maar hij liet zijn trotro rustig uitrijden. Ik maakte dat ik zo snel mogelijk uit die trotro kwam! Er bleef rook onder de auto uitkomen. Gelukkig stond er binnen 10 minuten een andere trotro. Ik ben toen netjes achterin gaan zitten.

Zondag zijn we weer gaan zwemmen in het zwembad in Ho. Weer een lekker relaxed dagje. Op de terugweg hebben we op een marktje bij Ho wat bananen en ananassen gekocht. Ineens voelde ik dat er iemand aan mijn haren trok. Niet echt prettig zoals je wel begrijpt. Ik keek om en er stonden drie dames mij hard uit te lachen. Ik voelde me er niet heel erg prettig bij maar heb het verder genegeerd. Helaas was de pret van de dames nog niet op want voor ik het wist hing er weer een Ghanees aan mijn haar. Toen ik me omdraaide en erg geïrriteerd keek zei ze: ‘I like your hair!’. Hmm, dat was dan wel weer leuk om te horen. Ze wilde het schijnbaar nog vaker voelen want ze liep alweer naar mij toe. Toen zijn we maar snel doorgelopen naar het trotro-station. Ghanezen hebben kroeshaar, vrouwen kunnen dus nooit hun haar lang laten groeien. Daarbij heeft iedereen hier dezelfde haarkleur, huidskleur en oogkleur. Erg veel afwisseling hebben ze niet. Ghanezen houden dus erg van onze haren: lang, stijl en verschillende kleuren. Sommige Ghanezen zijn dus erg jaloers op onze haren. Dat kan ik me voorstellen. Bijna alle vrouwelijke Ghanezen dragen om die reden ook een pruik. In het begin viel me dit niet zo op, tot vandaag. Ineens kwam ik veel bekende gezichten tegen met een heel ander kapsel. De ene had van lange vlechtjes ineens een korte coupe op het hoofd. De andere had juist een korte coupe en nu ineens een mooie paardenstaart. En zelfs een erg oude collega waarvan de haren grijs waren, liep nu met pikzwarte lange vlechtjes rond. Ik heb met open mond rond gekeken. Erg apart om te zien.

Dat was de week weer. Een erg actieve week waarin we veel leuke dingen gedaan hebben. Hij is ook werkelijk omgevlogen! Komende zaterdag komt mama naar Ghana en dan hebben we vakantie. Dus nog één weekje werken en dan kan ben ik er even helemaal uit!

Ik wil de mensen die af en toe een reactie plaatsen op mijn verhalen daarvoor erg bedanken! Ik vind het super om die reacties te lezen en zet er ook regelmatig weer een eigen reactie onder. Hartstikke leuk dat dat jullie de tijd vinden om mijn elle lange verhalen toch maar telkens weer te lezen, haha! (dat geldt natuurlijk ook voor mensen die mijn stukken wel lezen maar geen reacties plaatsen!) Bedankt! En tot snel weer!

De groetjes uit Ghana, Lieke