Brandweeroefening en overval

Hoi allemaal!
Zoals jullie allemaal inmiddels wel weten gebeurd er iedere week weer een heleboel. En afgelopen week was dat zeker niet anders. Zo zijn we weer veranderd van afdeling, Niek en ik lopen nu stage op de Matternity. Dit is de kind- en kraamafdeling. We hebben één grote kamer met vrouwen die zwanger zijn en bijna bevallen, of die net bevallen zijn. En een grote kamer met kinderen. Ik was erg benieuwd hoe ik deze afdeling zou vinden. Want ik heb vaak niet genoeg geduld voor kinderen en bevallingen lijken mij ook niet het leukste om bij aanwezig te zijn. Al wil ik die natuurlijk wel een aantal zien!

Maandagochtend kwamen we de afdeling binnen wandelen. Goeiemorgen, we kwamen precies op het goeie moment binnen. Er lag een vrouw die net bevallen was. We zijn er maar meteen bij gaan staan (als echte ramptoeristen). De baby lag op de buik van de moeder en de navelstreng werd doorgeknipt. Het viel me op dat de vrouw enorm rustig op bed lag. Ze lag wat rond te kijken en ademde rustig. Het leek net of ze een uur had liggen slapen. De baby werd ingewikkeld in doeken en als een bundeltje op een tafel een paar meter achter de moeder gelegd. Ook dit vond ik erg raar. De moeder kon het kind niet zien en ze mocht hem ook niet vasthouden.
De verpleegkundige trok ondertussen een beetje aan de afgeknipte navelstreng en duwde met de andere hand lichtjes op de buik. Floep, daar kwam de nageboorte. De moeder deed er geen moeite voor en de verpleegkundige liet hem in een emmer vallen. Ze controleerde niet of hij compleet was, ook dat viel me op. De vrouw werd schoongemaakt en de baby werd ondertussen gewassen. De moeder leek helemaal niet blij. Ze lag daar gewoon en liet alles gebeuren. De verpleegkundige die de bevalling gedaan had praatte niet tegen de vrouw. Er werd in de ruimte helemaal niets gezegd. In Ghana hebben ze geen verloskundigen. De verpleegkundigen doen de bevallingen.
Toen de moeder schoongemaakt was moest ze op het bed gaan zitten en daarna naar haar eigen bed terug lopen. Haar bed stond in de andere hoek van de kamer. In Nederland krijgt een vrouw de eerste dagen bedrust. Maar in Ghana bevallen ze zonder al te veel te zweten en te puffen en moeten ze daarna zelf terug naar hun bed lopen. De baby lag nog op de tafel. Ik vroeg of de moeder haar baby misschien bij zich mocht houden. Er werd vrij ongeïnteresseerd gezegd dat ik de baby naar de moeder mocht dragen. Pas toen ik de baby bij de moeder had neergelegd zag ik een beetje trots in haar ogen. Maar een glimlach kon er toch niet vanaf… Ze pakte het kind niet vast, zei er niets tegen maar lag er alleen maar naar te kijken. Ik vond dit echt heel apart! In Nederland zijn vrouwen helemaal gelukkig als ze hun kindje mogen zien. Maar ik denk dat dit ook met de cultuur te maken heeft. De baby was zo’n klein hummeltje. Het leek net op het kinneke Jezus. Hij lag zo in een bundeltje kleren gevouwen met alleen het hoofdje onbedekt. Ik was er nu al verliefd op.

Deze ochtend hebben we op de dokter gewacht voor de artsenvisite. Toen hij er was zijn we met hem langs alle patiënten gelopen. We kwamen allereerst in de kamer waar de volwassenen vrouwen lagen. Het oogde er erg druk. Maar dat kwam doordat er op de muren allemaal schilderingen stonden (ballonnen, bloempjes, poppetjes, zonnetje, etc.) en omdat de vrouwen en hun baby allemaal felgekleurde kleding droegen. De baby’s waren allemaal in een bundeltje stof gewikkeld. We liepen langs de patiënten en de dokter vertelde hoelang geleden de vrouwen bevallen zijn en hoe het nu met de kinderen ging.
Toen kwamen we bij een vrouw die geen baby op bed had liggen. Ik vroeg aan een collega of deze mevrouw nog moest bevallen. Je kunt aan sommige vrouwen niet goed zien of ze zwanger zijn of dat ze gewoon een dikke buik hebben. Als vrouwen hier een dikke buik hebben heeft dit namelijk net de vorm of ze zwanger zijn. Deze vrouw had wel een redelijke buik, maar ze was niet zanger meer. De baby was gestorven en tijdens een keizersnede verwijderd. Ik schrok van het verhaal. Vooral omdat deze vrouw wel op een kamer ligt met zes andere vrouwen die wél een baby hebben gekregen… Ook dit zouden we in Nederland anders doen. Een vrouw die haar kindje net voor de bevalling heeft verloren leg je niet met andere vrouwen op een kamer die wel allemaal een pasgeboren kindje hebben.

Op de volgende kamer lagen de kinderen. Veel kinderen hadden anemie (bloedarmoede). Maar er lagen geen ernstig zieke kinderen bij. De kinderen keken Niek en mij met grote ogen aan. Net alsof ze bang van ons waren. Ze waren heel erg verlegen. Omdat deze jonge kinderen geen Engels kunnen wist ik ook niet zo goed of ik iets moest zeggen en wat ik dan zou zeggen.

De volgende ochtend kwamen we op de afdeling en lagen er twee vrouwen die moesten bevallen. Eén mevrouw kreeg zojuist heftigere weeën. Het werd haar eerste kindje. Ze lag om de hoek op een bed. Toen de weeën erger werden en de vliezen waren gebroken moest ze eerst van haar bed nog tien meter lopen naar het bed waarop de vrouwen bevallen. Ongelofelijk dat dit soort dingen niet anders worden aangepakt. Ik zag nog net geen hoofdje, maar het scheelde vast niet veel. En dan moet zij nog even de halve kamer doorlopen. Erg ongemakkelijk liep de vrouw naar het bed waarop ze ging bevallen. Toen ze op de ‘bevaltafel’ lag werd alles rustig klaargelegd en voorbereid. Lekker op zijn Ghanees. Daarna kwam de verpleegkundige om te voelen hoeveel ontsluiting ze inmiddels al had. De moeder lag nog vrij rustig op het bed maar af en toe had ze regelmatig een flinke wee. Ik voelde de spanning opbouwen. Niek bleef bij de deur staan. Hij zei nog dat dit niks voor hem was. Maar ik stond naast de verpleegkundige want ik wilde wel alles goed kunnen zien. De verpleegkundige voelde telkens de ontsluiting en ineens wees ze: ‘this is the head’. Ik moest goed kijken maar toen de moeder nog een goeie wee kreeg kon ik het beter zien. De verpleegkundige pakte een schaar en zette hem vast klaar om te knippen. Hierbij heb ik me wel even omgedraaid. Bij dit soort dingen hoef ik er niet per se met mijn neus bovenop te zitten. Ik hoorde een knipje en toen keek ik weer. Bloeden dat het deed! Het liep letterlijk de emmer in die eronder stond. En om een of andere manier had ik het ook anders voorgesteld. Ze knipte het nog geen centimeter in en het had zo papier kunnen zijn. Het klonk ook zo makkelijk. Maar de vrouw had geen pijn. Ze gaf in ieder geval helemaal geen kik. Voor ik het wist knipte de verpleegkundige nog een stukje verder in. Zo eng vond ik het eigenlijk niet om te zien. Maar wel heel raar dat een verpleegkundige letterlijk in de schaamlippen van een vrouw knipt… Oke, dit zijn denk ik genoeg details. De rest laat ik aan verbeelding over. In ieder geval kreeg de vrouw nog een aantal weeën en je kon het hoofdje steeds beter zien. Op een gegeven moment kwam het hoofdje naar buiten. De verpleegkundige draaide het kindje en trok het baby’tje verder naar buiten. Stiekem ziet dit er best wel lomp uit! Ze zeggen altijd dat je voorzichtig moet zijn met het nekje van een baby. Maar als ik zie wat zo’n babyhoofdje kan hebben denk ik dat we in Nederland wel een beetje overdrijven.
Ze legde de baby op de buik van de moeder, knipte de navelstreng door en brachten het kindje naar de tafel achter de moeder. De verpleegkundige trok weer aan de navelstreng en duwde op de buik. Daar kwam de nageboorte. Deze verpleegkundige controleerde de nageboorte wel! Ze liet hem heel mooi aan ons zien. Ook de vliezen waar de baby in zat konden we mooi zien. Dat soort dingen vind ik altijd wel interessant. Fijn dat deze collega dat zo goed aan ons uitlegde. Daarna spoot ze wat verdoving en ging ze haar knutselwerkje hechten. Dit duurde best lang. Ondertussen werd de baby gewassen en ik mocht hem inpakken in een mooie stof. Toen de baby gewassen was beviel de tweede vrouw. Ja, het hing deze ochtend van bevallingen aan elkaar. Wel heel interessant en leuk om te zien vond ik. Terwijl ik van te voren nog dacht dat het niks voor mij zou zijn. Zo zie je maar weer!

Woensdag was er vanaf tien uur in de ochtend een brandweefoefening. Alle personeel dat op dat moment werkte was aanwezig bij deze oefening. De Matternity was gesloten en ook van de OPD en de Medical Ward was bijna al het personeel aanwezig. Eerst kregen we een lezing van zo’n 1,5 uur. Dit ging vooral over de basis van vuur. Hoe ontstaat het en wat kun je doen om het te voorkomen of het te doven als er brand is. Bij deze lezing viel ik bijna in slaap. Na de lezing gingen we een oefening doen. We moesten ons allemaal verzamelen in een patiëntenkamer waar geen patiënten lagen. Er zaten twee deuren in deze kamer. Aan de linkerkant één en aan de rechterkant één. De brandweerman legde uit, dat als hij riep ‘move!’ dat iedereen dan zo snel mogelijk uit deze ruimte moest zien te komen. Er was namelijk zogenaamd brand binnen. ‘MOVE!’ Riep de brandweerman. En vanaf dat moment rende aan mijn kant iedereen naar de deur. Er werd geduwd, getrokken, ik ben een stuk met de massa meegesleurd. En uiteindelijk door de deur naar buiten gerend. Ik zat helemaal vol met adrenaline. Het was zo’n aparte gewaarwording! Iedereen was druk en met elkaar aan het lachen en elkaars verhaal aan het vertellen. Eén grote chaos. Willemijn stond naast me en ook wij waren helemaal enthousiast. Toen we daarna terug in de patiëntenkamer stonden legde de brandweerman uit wat er gebeurd was. Aan onze kant van de kamer werd er geduwd en getrokken om als eerste het kamertje wilde verlaten. Dit zorgde voor één grote chaos, legde de brandweerman uit. Bij de deur aan de rechterkant ging het een stuk beter. Eén iemand hield de deur open en de rest liep er rustig, maar zo snel mogelijk uit. Ze volgenden een soort rij naar buiten. Niemand zou gewond raken bij deze evacuatie. Natuurlijk hoorde het zo. Maar ik was toch wel blij dat ik bij de andere deur naar buiten ben gerend. Zo gaat het namelijk als er écht brand is. In Nederland verlopen de brandweeroefeningen ook altijd rustig en vlekkeloos. Maar dit was toch weer wat nieuws. Hierna was de brandoefening afgelopen.

In de avond zijn Sofie, Niek en ik naar Kpando gegaan. We gingen met Vivian, Kim en Mowena pizza eten in het restaurantje. Maar de bestelling was verkeerd doorgekomen en uiteindelijk zaten we allemaal aan de friet met kip. Dit was ook prima. Na het eten zijn we nog wat gaan drinken bij een terrasje. Het was echt heel gezellig! Er waren allemaal mannen aan het dansen. Dat is zo gaaf om te zien he! Ze dansen hier helemaal op het ritme, dan doen ze iets met hun voeten en dan gaan die handen en heel die houding in het ritme mee. Daar kunnen de mannen in Nederland nog veel van lezen… Wij zijn met z’n zessen ook mee gaan dansen. Ik heb zo’n gezellige avond nog niet gehad in Kpando. Maar omdat we de volgende dag weer stage hadden zijn Sofie en ik om 23.00 uur naar huis gegaan. Niek vond het zo gezellig dat hij bij de Vivian, Kim en Mowena bleef slapen.
Om 23.15 uur waren Sofie en ik thuis. Ongeveer anderhalf uur later kreeg ik een smsje van Niek. Ze waren overvallen toen ze terug naar huis liepen. De tas van Mowena was gestolen. Niek was er nog achteraan gerend maar kreeg hem niet te pakken. In het donker zag hij niet waar hij liep en zijn voet deed gigantisch pijn. Hij smste ook dat hij de volgende ochtend dus langer bij de meiden zou blijven. Ze waren zo geschrokken! Ik schrok ook toen ik dat smsje las! Heel raar dat je die avond met hen op stap bent geweest, zo’n gezellige avond, en dat het dan zo afloopt… Ons veilige Kpando…
Sofie en ik zijn ook door dat straatje gelopen die avond. Twee keer zelfs. Maar gelukkig zijn wij het niet geweest die overvallen waren. Toch is het idee dat je daar die avond gelopen hebt en dat het daarna met Niek en de meiden zo is afgelopen erg raar.

De volgende ochtend hebben Sofie en ik het tegen Carlijn, Ilse en Willemijn gezegd. Niek ging niet mee stage lopen dus vandaag ging ik met Carlijn en Ilse mee naar de OPD. Maar in de ochtend hadden we eerst een mis. Het was deze donderdag hemelvaart en in Nederland heeft iedereen dan vrij van school. We vroegen daarom begin deze week aan Charles of wij dan ook vrij waren en of het een feestdag in Ghana was. Nee, dat was het niet, maar hij ging navragen wat hij voor ons kon doen. Woensdag vertelde hij ons dat hij een mis geregeld had in het ziekenhuis en of wij kwamen. Natuurlijk konden we toen niet meer afzeggen. En dan begon deze mis ook nog eens om 07.00 uur in de ochtend! Pff, de wekker ging deze ochtend dus vroeg! Om 07.00 uur stonden we in het ziekenhuis. Het was toen nog erg rustig, maar al snel kwamen er meer mensen op de stoeltjes zitten. Er stond een tafel voor ons die als altaar diende. De pastoor zat stond achter het altaar. Hij keek een beetje raar uit zijn ogen. Ilse zei nog tegen mij: ‘volgensmij kan hij niet zo goed zien’. We zagen meteen dat dat klopte want een collega kwam met een bundel papieren voor de pastoor. Het was zijn tekst voor de dienst. En er stonden woorden op met het lettertype 70 ofzo. Gigantische letters! Er paste op één A4tje maar zo’n zes woorden. Wij konden vanaf onze plaats lezen wat er op stond. De tekst was Engels. Maar toen de pastoor van het papier begon te lezen praatte hij Afrikaans. Ook leek het of hij niet op het papier keek, maar eroverheen. Het was stiekem wel een beetje grappig om dat te zien. Maar op een gegeven moment, toen ze de waaiers boven het altaar aanstaken en de pastoor zijn papieren op tafel legde, waaide een aantal pagina’s om. Hij kon dit natuurlijk niet zien… Ik vond dat wel sneu voor de pastoor. Maar hij bleek niet te merken dat de bladzijden omgeslagen waren en sprak gewoon in het Afrikaans verder.
De mis duurde 1,5 uur. Af en toe was er een Engelse zin doorheen. Maar verder konden we niks verstaan. Er werd veel gezongen en telkens moesten we opnieuw gaan staan. Na een uur had ik het wel gehad. Maar het was nog niet voorbij. Naar mate de mis vorderde werd het nog drukker. Er waren veel kinderen van de school naast het ziekenhuis aanwezig. En ook kwamen er verschillende instrumenten bij toen de mis tegen het einde liep. Zo hoorde we op een gegeven moment belletjes en trommels. Ze zongen liederen in kanon. Het klonk erg mooi!

Tegen het einde van de mis kwam de collecte. We keken elkaar even geschrokken aan. Niemand had geld meegenomen… Dat konden we natuurlijk niet maken als blanken, om niets te geven! Ilse en ik zijn snel terug gerend naar ons huisje en hebben wat geld gepakt. We waren nog net op tijd. Hierna kwam de communie en daarna werden er nog twee liedjes gezongen en was het afgelopen.

Na de mis was er een keizersnede op de OK. Deze hebben we meegekeken. In de pauze kwamen de meiden uit Kpando en Niek bij ons langs. De meiden hadden afgelopen nacht amper geslapen en vanaf vier uur in de nacht hun koffers ingepakt. Ze wilde niet meer in Kpando blijven en gingen naar de andere studenten in Ada Foah. Dat vond ik erg jammer. We konden het zo goed met deze meiden vinden en we deden best veel samen. Helaas konden ze nergens anders terecht. Ze vonden het zelf ook erg jammer. De meiden hebben met ons meegegeten en verteld hoe de overval ging. Ik vond het maar akelig. Ik zag het nog zo goed voor me hoe het die avond was. Het maakte best indruk op ons allemaal. We zijn die middag niet meer terug geweest naar stage. Mawutor (onze Ghanese begeleider) kwam nog even langs. Maar ze zei niet zo veel en uiteindelijk ging ze weer… Ook Vivian, Kim en Mowena zijn na het eten naar Ada Foah vertrokken.

Die middag hebben we met een paar man gekaart. Zo kwam de sfeer toch nog een beetje terug. Die avond hebben we onze tassen ingepakt want dit weekend zouden we weer een reisje maken. Ik had daar erg veel zin in. Weer lekker met de trotro naar Accra. Een beetje lezen, muziek luisteren, slapen, luieren. Ja, dat is ook reizen! Maar dat is voor het volgende verhaal.

Bedankt voor het lezen! En tot snel.
Allemaal de groetjes uit Ghana!
Lieke